Real Madril-Frantzia bide zaharretik gertu igarotzen den ibilbidea. Esku artean dugun zatian, Behobiako pasabideetatik abiatzen zen, Gazteluzar ondotik pasatzen zen, eta Irundik Gurutze, Oiartzun eta Astigarragara joaten zen, Gipuzkoan Gasteizerako norabidean sartzeko.
San Martzialeko gudua zela eta, 1522an, inbaditzaileak engainatzeko, Aldabe haitzera hurbiltzen zirela eta, gaueko martxa bat antolatu zen Oiartzun ingurutik. Pedro de Hirizar mosenak zuzendu zuen eskualdeko laurehun bizilagunekin (gehienak emakume eta haurrak, egur-teaz edo aizkoraz argituak), inbaditzaileen arreta erakarri zuelarik. Gipuzkoako tropek eta Beltran de la Cueva Gipuzkoako kapitain nagusiaren errege-erreginek beste norabide batean egin zuten eraso nagusia erraztu zuen.
Ibilbide zirkularra, erabat landatarra. Irungo erdigunetik gertu egon arren, herritar askorentzat ezezaguna da. Ibilbidea Arretxe – Ugalde industrialdetik abiatzen da, Altzubideko errekaren ondoan, AP-8aren azpitik eta Elaztzetako ekialdeko hegaletik San Narcisoko meatzeetarantz gurutzatzeko. Olaberriko errepidean, gurutzatu eta hormigoizko pista batetik abiatuko gara, Gurutzera bidean.
Gurutzera iristean, bertako taberna batzuen ondoan, Arkaleko haitzera igotzen hasiko gara (240 m). Tontorrean, Beolagako gaztelu zaharraren berreraikuntza ikus daiteke, honen jatorria XII. mendean dokumentatzen delarik, eta, ondoren, Errege Bidean zuen nagusitasunagatik, XX. mendearen ia erdira arte defentsarako posizio bezala erabilia izan zena. Iparraldeko hegalean Vallespin-P (1939-1950) lineako gotorleku ugari aurki ditzakegu.
Itzulera Gurutze Berri jatetxearen ondotik hasiko dugu, beste pista batetik. Azkenean, Txirripa desegitetik Olaberriako errepidera joango gara. Handik Zubeltzura joango gara, hegoaldeko aurpegiko bidezidor batetik gora. Kretan XIX. mendearen bigarren erdiko gotorlekuetako dorre baten hondakinak ikus ditzakegu (ikus 4. ibilbidea). Handik Altzubideko errekara jaitsi eta AP8 errepidearen azpitik gurutzatuko dugu berriro, ibilbidea hasierako puntuan amaituz.
Azpimarratzekoak dira Arkale eta Zubeltzuko gailurretik dauden bista bikainak.
- Mapa:
Ibilbideko track-a Wikiloc-en
- Luzera:
15 Km
- Egiteko aurreikusitako denbora:
– Oinez: 4 ordu eta 30 minutu.
– Bisita gidatuarekin: ez da aurreikusten
– Bizikletaz: MBIKE baloratu gabe.
– Garraio kolektiboko bisitan: ez da aurreikusten
- Bisitatu beharreko puntu interesgarriak (argazkia eta aipamen historikoa):):
– Beolagako gaztelua.
– Andrearriagaren hilarria.
– P.- Arkale lineako posizio gotortuak
– Altzubide bidea.- monumentu-multzoa. Done Jakue bidea.
– Zubeltzuko dorretxoa.- XIX. Mendea
- Enlaces web asociados:
-P.- Arkale lineako posizio gotortuak
- Ibilbidearen hasiera- eta amaiera-puntua
- AP-8ko pasabide baxua
- Elaztzetaren ekialdeko hegaletik
- Arkalerako bidean
- Arkaleko Haitza eta Beloagako gaztelua
Gaztelua
- Irunera itzulera
- Zubeltzuko dorretxoa
